phpMyAdmin, web üzerinde MySQL server yönetimi yapmak üzere geliştirilmiş ve PHP ile yazılmış özgür bir yazılım aracıdır. MySQL ve MariaDB üzerinde geniş bir yelpazede işlemleri desteklemektedir.
phpMyAdmin nedir ve ne işe yarar ?
Doğrudan herhangi bir SQL cümlesini çalıştırma yeteneği yanında sıkça kullanılan MySQL veritabanı işlemlerini kullanıcı ara birimi aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Taşınabilir bir web uygulaması olan ve PHP’ de yazılmış olan bu uygulama, özellikle web barındırma hizmetleri için en popüler MySQL yönetim araçlarından biri haline gelmiştir.
Basitçe söylemek gerekirse, MySQL veritabanlarını yönetmek için PHP ile yazılmış bir yönetim ara yüzüdür. Veritabanlarını, tabloları, sütunları, ilişkileri, dizinleri, kullanıcıları, izinleri oluşturma, güncelleme ve silme işlemlerini yapmaya yarar.
phpMyAdmin kurulumu
Günümüzde Linux barındırma hizmeti veren firmalar, cPanel’ e entegre edilmiş önceden kurulu phpMyAdmin yazılımı aracılığıyla MySQL veritabanlarını yönetmenize olanak sağlar. Bu sebeple Linux hosting sunucuları üzerinde genelde kurulum ihtiyacı duymazsınız.
Localhost üzerinde yapacağınız çalışmalarda kullanmanız için Wamp yada XAMPP gibi program paketlerinin içeriğinde bulunur. Windows’ a phpMyAdmin’ i yüklemenin en kolay yolu XAMPP yada Wamp Server gibi Apache Server, MySQL Server ve phpMyAdmin’ in dahil olduğu paket yazılımları kullanmaktır. Wamp Server kurulumu yaparak ayrıca kurulum ile uğraşmadan kullanıma hazır hale gelir.
Bunların dışında ihtiyaç duymanız halinde örneğin phpMyAdmin versiyonu yükseltmek yada localhost üzerinde çalıştıracağınız programları tek tek kurmak isterseniz güncel sürümü kurmanızı öneririm. Dosyayı bilgisayarınıza (yada sunucuya) yükleyin çalışmasını istediğiniz klasör altına ayıklayın.
MySQL sunucunuzu yönetmek için kullanabileceğiniz alternatif bir araç ise MySQL tarafından desteklenen MySQL Workbench dir. MySQL Workbench Tutorial başlıklı makaleden daha fazla bilgi alabilirsiniz.
phpMyAdmin temel özellikleri
Web üzerinden komple bir MySQL sunucusu yönetimi sağlayan phpMyAdmin e ait özellikleri ne neler yapabileceğinizi aşağıdaki listede bulabilirsiniz.
- MySQL sunucusuna ait bilgileri görüntüleyebilirsiniz.
- Veritabanları oluşturma, kaldırma (silme), boşaltma işlemlerini yapabilirsiniz.
- Kullanıcılar oluşturabilir, silebilir ve yetkilerini yönetebilirsiniz.
- Veritabanı tabloları oluşturma, alan tipi belirleme, kopyalama, silme, onarma, boşaltma, düzenleme, kayıt ekleme, arama işlemlerini yapabilirsiniz.
- MySQL sunucusu, veritabanları ve tablolara bakım yapabilirsiniz.
- Bir SQL sorgusu, hatta toplu sorguları çalıştırabilir, sorguya ait bir PHP kodu oluşturabilirsiniz.
- Tabloların içine metin dosyalarını yükleyebilirsiniz.
- Veritabanı içerisinde bulunan kayıtları (veriyi) SQL, CodeGen, CSV, CSV for MS Excel, Microsoft Word 2000, JSON, LaTeX, MediaWiki Table, OpenDocument Spreadsheet, OpenDocument Text, PDF ve PHP array formatlarında dışarı aktarabilirsiniz. Yine CSV, CSV using LOAD DATA, MedyaViki Tablosu, OpenDocument Spreadsheet, ESRI Şekil Dosyası, SQL, XML formatlarında içeri aktarabilirsiniz.
- Çoklu sunucu yönetmek için kullanabilirsiniz.
- MyISAM tablolarında veri tutarlılığını kontrol edebilirsiniz.
- Veritabanı düzeninizin PDF grafiklerini oluşturabilirsiniz.
- Veritabanında genel olarak arama yapabilirsiniz.
- Depolanan veriyi imaj şeklindeki BLOB-verisi veya indirme bağlantısını görüntülemek gibi öntanımlı bir takım işlevler kullanarak herhangi bir biçime dönüştürebilirsiniz.
- Tetikleyicileri oluşturabilir, düzenleyebilir, çağırabilir, dışa aktarabilir ve kaldırabilirsiniz.
phpMyAdmin kullanımı
localhost üzerinden giriş
Localhost üzerinde kurulu phpMyAdmin yönetim paneline girmek içi tarayıcınıza localhost/phpMyAdmin yazmanız yeterlidir. Farklı yapılandırma ayarı yapıldıysa Apache sunucu adresinizin sonuna /phpMyAdmin ekleyerek tarayıcınızdan erişebilirsiniz. Örneğin 127.0.0.1/phpMyAdmin gibi. Yetkiniz olması durumunda uzak ip ile örneğin ip-numarasi/phpMyAdmin adresi üzerinden giriş yapabilirsiniz.
cPanel üzerinden giriş
Barındırma hesabınız cPanel kullanıyorsa hosting hesabınıza ardından cPanel’ e giriş yaptıktan sonra Databases altında phpMyAdmin yolunu arayın.
localhost phpMyAdmin şifresi
Localhost üzerine Wamp gibi bir paketle kurulan phpMyAdmin kullacı adı root dur. Kurulum sırasında şifre oluşturmadıysanız şifre kısmını boş bırakarak erişebilirsiniz.
localhost phpMyAdmin root şifremi unuttum nasıl bulurum?
Localhost üzerinde çalışan Wamp server için C:wamp/apps/phpmyadmin yolunu, XAMPP için C:xampp/phpMyAdmin takip ederek config.inc.php dosyasını bularak bir yazı editörü örneğin Notepad++ ile açın ve aşağıdaki satırları arayın. Kullanıcı adı ve şifreniz bu satırlarda yazar.
$cfg['Servers'][$i]['user'] = 'kullanici-adi';
$cfg['Servers'][$i]['password'] = 'şifreniz';
Barındırma hesabınız üzerinden erişemiyorsanız hizmet aldığınız firma ile iletişim en iyi yoldur.
veritabanı oluşturma
Yönetim paneli girişi ardından Veritabanları sekmesine tıklayın açılan sayfada veritabanı adı alanına istediğiniz ismi yazınve karşılaştırma seçip Oluştur butonuna tıklayın.
veritabanı dışa aktarma
Yönetim paneli girişi ardından Veritabanları sekmesine tıklayın, aktarmak istediğiniz veritabanı adına tıklayın, ardından Dışa aktar sekmesine tıklayın, SQL formatı seçili olarak gelir, Git butonuna tıklayarak veritabanını dışa aktarabilirsiniz.
veritabanı içe aktarma
İçe aktarma genelde boş bir veritabanı üzerine yapılır. Veritabanları sekmesine tıklayın istediğiniz veritabanı adına tıklayın, ardından İçe aktar sekmesine tıklayın, Dosya Seç butonu ile aktarmak istediğiniz SQL dosyasını (yada farklı tip dosyayı) bilgisayarınızdan bulun, Git butonuna tıklayarak veritabanını içe aktarabilirsiniz.
kullanıcı oluşturma
Kullanıcı hesapları sekmesine tıklayın ardından Kullanıcı hesabı ekle bağlantısına tıklayın, kullanıcı adı, parola ve parola tekrarı alanlarını doldurun, Anamakine adı alanı kullanıcının MySQL veritabanlarına nereden erişeceğini belirler “%” işareti istenilen her yerden erişim için izin verir, “localhost” sadece MySQL server ın kurulu olduğu bilgisayardan erişim vermek için kullanılır. Bu alana ihtiyacınızı karşılayacak veriyi (genellikle localhost) girin.
Kullanıcıya ait tüm yetkiler atanmış bir veritabanı oluşturmak isterseniz “Aynı isimle veritabanı oluşturur ve tüm yetkileri verir.” kutucuğunu işaretleyin. Sayfanın en altında Git butonuna tıklayarak kullanıcıyı oluşturabilirsiniz.