WordPress Başlangıç Rehberi

WordPress ile kendiniz bir blog açmak yada işletmeniz için bir web sitesi kurmak istiyorsanız doğru yoldasınız. WordPress ile istediğiniz her türde web sitesi hazırlayabilirsiniz.

Öğrenmek ve uygulamak oldukça kolaydır. Üstelik kodlama bilmeniz gerekmez.

Nasıl mı? İlk yapmanız gereken sağlam adımlar atmak için WordPress’ in tüm yönlerini anlatan güvenilir bir rehber bulmaktır. Bir rehber ile yola devam etmek size emek, zaman ve para tasarrufu sağlar.

Aradığınız rehber öncelikle ilk merak edilen WordPress nedir? ne işe yarar? WordPress ile neler yapabilirim? WordPress kolay mı? gibi sorulara cevap vermelidir.

Bunun yanında WordPress’ i tanımanız için temel bilgileri içermeli ve ilerideki tüm aşamalarda desteğini sürdürmelidir.

Bu ihtiyaca cevap verebilecek, web sitenizde iyi bir başlangıç yapmanızı sağlayacak bu WordPress giriş rehberini ve WordPress eğitim serisini hazırladık.

WordPress’ in tam olarak ne olduğunu, ne yaptığını, nasıl kullanmaya başlayabileceğinizi ve ondan en etkili şekilde nasıl yararlanabileceğinizi detaylarıyla öğrenmek için buradan başlayabilirsiniz.

Bu rehberle devam etmek isterseniz şunları mutlaka uygulamaya çalışın.

• Acele etmeyin, zaman ayırın.
• Tüm adımları dikkatlice okuyun.
• Bir adımı bitirmeden sonraki adıma geçmeyin.
• Sorular sorun ve kıyaslamalar yapın.

Haydi başlayalım!

WordPress nedir?

En kolay şekilde istediğiniz her türde web sitesi oluşturabileceğiniz, kodlama bilgisi gerektirmeyen ücretsiz bir platformdur.

---

Web siteniz bir fotoğraf, WordPress ise bir çerçevedir.

Bu aşamada kullancağınız çerçeve hakkında biraz bilgi edinmeniz faydalı olacaktır.

Altyapıdaki teknolojiler

Tanımda geçen bazı teknik terimleri ilk defa duymuş olabilirsiniz. Bunlar hakkında bilgi sahibi olmak WordPress’ in ne olduğunu anlamanıza yardımcı olacaktır. Göz atmanızı öneririm.

Web sitesi içerik yönetim sistemi

Web sitelerine ait dijital içeriklerinin oluşturulması, düzenlenmesi ve yaşam döngüsü boyunca yönetilmesi amacıyla hazırlanmış bilgisayar yazılımı sistemleridir.

Bunu web sitenizin admin paneli olarak düşünebilirsiniz.

PHP

Bir programlama dilidir. Dilin amacı site geliştiricilere devingen olarak hızla üretilen sayfalar yazabilme imkanı vermektir.

WordPress bu dille yazılmıştır. Veritabanı ile bilgi alış verişi yapar. Web sayfalarının dinamik olarak oluşturulmasını sağlar.

PHP siteniz üzerinde kod seviyesinde özelleştirmeler yapmak istediğinizde öğrenmeniz gereken bir teknolojidir. Merakınız varsa PHP kodlamayı öğrenmek oldukça kolaydır.

MySQL

MySQL, altı milyondan fazla sistemde yüklü bulunan çoklu iş parçacıklı, çok kullanıcılı, hızlı ve sağlam bir veri tabanı yönetim sistemidir.

Sitenize ait üm bilgi burada saklanır. Yazılar, sayfalar, kullanıcılar gibi değerler buradaki satırlar içinde tutulur.

WordPress ne işe yarar?

Bloglar dahil olmak üzere bir çok farklı türde web sitesi oluşturmayı ve tüm içeriğinizi yönetmenizi sağlar.

Bu bağlamda web sayfaları ve yazılar oluşturabilirsiniz. Makale ve sayfaları yeniden düzenleyebilirsiniz. Yine bunları yayına alıp yanından kaldırabilirsiniz.

Video ve resim gibi medyalarınızı yönetebilirsiniz. Kullanıcı yönetimiyle ihtiyacınız doğrultusunda yetkilendirmeler yapabilirsiniz.

Basit bir blog sistemi olarak bilinir. Ancak bunun aksine her türlü içeriği kolayca yönetebileceğiniz, tüm web projelerine taban oluşturabileceğiniz esnek bir platformdur. 

En güzel tarafı bunların kodlama bilgisi olmayan kişiler tarafından kolayca yapmasını sağlar.

WordPress nasıl ortaya çıktı?

Matt Mullenweg ve Mike Little tarafından b2/cafelog çatalı olarak 27 Mayıs 2003 tarihinde yayınlandı. Free Software Foundation’ dan GPLv2 (veya üstü) lisansı ile dağıtıldı. Yani ücretsizdir.

Basit bir blog sistemi olarak başladığı yaşamı boyunca geliştirilerek bunun çok ötesinde işler başarabilecek hale geldi.

2021 itibariyle, 10 milyon web sitesinin % 30′ undan fazlasına güç sağlar. Ayrıca CMS kullanılarak oluşturulan tüm web sitelerinde tahmini % 60 pazar payına sahiptir.

Bir blog açmak istiyorsanız WordPress kullanın. Kullanımı kolay yönetim paneli sayesinde hızlı bir başlangıç yapabilirsiniz.

WordPress neden bu kadar popüler?

Kullanım kolaylığı popüler olmasında en büyük etkendir. WordPress yönetim paneli kolay öğrenildiğinden içeriğe odaklanmaya yardımcı olur. Bu anlamda kullanıcı dostu bir yapıdadır.

WordPress’ i en popüler içerik yönetim sistemi yada blog sistemi yapan sadece kolaylık değildir. Ücretsiz ve kolay olması, eklenti ve tema çeşitliliği başta olmak üzere daha birçok çekici özelliği vardır.

Ücretsiz sistem çekirdeği

WordPress tamamen ücretsizdir. Tüm güncellemeleri ve yeni özellikler tamamen ücretsiz sunulur. Bu özelliği sayesinde sizin site kurma maliyetinizi azaltır.

Kullanışlı eklentiler

Bir süre sonra sitenize yeni özellikler eklemek istemeniz muhtemeldir. İçerik yönetim sistemlerinde bu özellikleri eklemenin en kolay yolu eklentilerdir. Eklentiler siteye yeni özellikleri katan PHP kod sayfa yada sayfalarından oluşur.

Eklemek istediğiniz özellikler doğrultusunda ücretli sistemlerde ödemeniz gereken yeni ücretler çıkacaktır. WordPress ise ücretsiz binlerce eklentisi ile bir çok özelliği size sunar.

Önemsiz gibi görünse de sitenize eklemek istediğiniz bir özellik için onlarca dolar ödemek zorunda kalabilirsiniz.

Diğer sistemlerin bir çoğunda aradığınız işlemi yapabilecek eklenti bulamazken yada yüksek ücretliyken WordPress’ te bunu yapabilecek bir kaç tane eklenti bulmanız muhtemeldir.

Yönetim paneli üzerinden bu eklentileri sadece tıklamayla kurabilmek bir başka artı özelliktir.

WordPress ücretsiz eklenti konusunda diğerlerinden çok ötededir.

Yönetim panelinde eklenti kodları üzerinde değişiklikler yapmanıza imkan tanır. Bunu yapabilmek için PHP konusunda biraz bilginiz olması yeterli.

Harika temalar

Eklentilerde olduğu gibi tema bulma konusunda da ücretsiz seçenekleri bir hayli fazladır. Her türden site için tasarlanmış temalar bulmak mümkündür.

Yönetim paneli üzerinden tema ön izlemesi yapılabilmesi ve yine buradan kurulum yapılabilmesi bir diğer artısıdır.

Ücretsiz olmasının yanında WordPress temaları renk, yerleşim ve tipografik özelliklerinden dolayı kullanıcılara daha sıcak gelmektedir. Kendinizde farklı sistemlerin temaları ile karşılaştırıp görebilirsiniz.

Eklentilerde olduğu gibi temalar üzerinde değişiklik yapmanız mümkün. Bunun için yine biraz HTML ve CSS bilgisi yeterli olacaktır.

Kullanıcı dostu yönetim paneli

Yönetim panelinde her şey tek bakışta elinizin altındadır. İhtiyaç duyabileceğiniz bir yönetim özelliğine hızlı bir şekilde erişebilirsiniz. Alt menüler içinde kaybolmazsınız.

Mobil uyumlu

Günümüzde web sitesi ziyaretlerinin yarıdan fazlası mobil cihazlar üzerinden gerçekleşir. Eski tarz tasarıma sahip, mobil cihaz ekranlarında düzgün görünmeyen sayfaları kimse ziyaret etmek istemez.

Gelişen tasarım teknolojisine ayak uydurmak için sitenizin cihaz ekranlarına duyarlı olarak tasarlanmış olması oldukça önemlidir. Siteniz kesinlikle mobil uyumlu olmalıdır.

Kurulum sırasında gelen temalar ve ücretsiz bulabileceğiniz temaların çoğu responsive tasarıma uygundur. Ücretli olan temaların ise tamamına yakını bu özellikte kodlanmaktadır.

Canlı önizleme imkanı

Yönetim paneli üzerinden yapmakta olduğunuz değişiklikleri kaydetme ihtiyacı olmadan izleyebilirsiniz. Bu sitenizde yapacağınız değişikliğin etkilerini yayınlamadan önce izlemenize olanak tanır.

Böylece değişiklik kaynaklı hataları yayınlamadan önce geri alabilirsiniz.

Özelleştirme ekranı üzerinden web sitenizin tablet, cep telefonu gibi mobil cihazlar üzerinde nasıl görüneceğini de kontrol edebilirsiniz.

SEO dostu

Arama motorları tarafından her yönüyle iyi tanınan bir sistem olmasından dolayı tavsiye edilir.

Özellikle Google tarafından tavsiye ediliyor olması diğer sistemlerin bir iki adım önüne geçmesini sağlar.

Arama motorları tarafından iyi tanınan bir sistemi kullanan web siteleri kolay taranır. Haliyle dizine eklenmesi de daha hızlı olur.

Özgün içerik arama motoru sıralamalarında en önemli kriter olsa da sitenin teknik açıdan yeterli olması da önemlidir.

Google tarafından iyi tanınan bir sistem olması arama motoru optimizasyonu konusunda size avantaj sağlayacaktır.

Önemli olan insanların web sitenizi beğenmesidir. Ancak SEO ile arama motorlarının sitenizi sevmesi de bir o kadar önemlidir.

Esnek alt yapı

Basit bir blogdan bir anda e-ticaret sistemine veya haber sitesine geçiş yapabilirsiniz. Bu yönüyle oldukça iş gören bir platformdur.

Tema ve eklentilerin çoğunun açık kaynak oluşundan dolayı üzerlerinde değişiklikler yapıp ihtiyacınız doğrultusunda geliştirebilirsiniz. Diğer bir çok platforma göre kodlar üstünde değişiklikler yapmak daha kolaydır. Kodlama bilmeseniz de bunu yaptırabileceğiniz daha fazla kişi bulabilirsiniz.

Arayüz üzerinden yönetimde kod bilgisi gerekmese de eklenti ve tema özelleştirmelerinde PHP, HTML, CSS, JavaScript bilgisi gerekmektedir. Altta çalışan kod ilk bakışta karmaşık gelsede belkide tüm ihtiyaçlarınızı bu kısımlara hiç dokunmadan karşılayacaksınız.

Güçlü topluluk desteği

Hep belirttiğimiz gibi web sitenizle ilgili mutlaka problemler ortaya çıkar. Önemli olan problemleri kolayca aşmanıza yardımcı olacak yöntemler bulmaktır.

Oldukça fazla kişi tarafından kullanılıyor olmasından dolayı muhtemel yaşayacağınız sorunlar daha önceden birileri tarafından yaşanmıştır. Destek forumlarında sorulmuş ve cevapları mevcuttur.

Bu diğerlerine nazaran sorunlarınıza daha hızlı çözümler bulabileceğiniz anlamına gelir.

Yaşadığınız sorunla ilgili olarak basit bir Google araması sonrasında bile çokca çözüm bulabilirsiniz.

Dünya çapında geniş bir topluluk tarafından geliştirilip takip edilmektedir. Geliştiriciler hata ve açıkları takip eder. Ücretsiz güncellemeler ile güvenlik açıkları hemen giderirler.

Fazla kişi tarafından kullanılıyor olmasından dolayı daha fazla geliştirici WordPress üzerine yönelir. Bundan dolayı topluluk ve imkanlar genişler. Sonuç olarak ücretsiz eklenti ve tema sayısı bu oranda artar.

Diğer içerik yönetim sistemlerinin üstün bazı tarafları olsa da günümüzde kullanılan en popüler platformdur.

WordPress ile ne tür siteler yapabilirim?

Web sitesi türleri oldukça fazladır. Örnek olarak basit blog siteleri, e ticaret siteleri, forumlar, soru cevap siteleri, galeriler, sosyal medya siteleri gibi daha birçok türde web sitesi yapabilirsiniz. Hayal gücünüze kalmış.

Çoğunlukla blog açmak isteyen kişiler tarafından tercih edilen WordPress esnek yapısı sayesinde biraz kodlama bilgisi ile istediğiniz şekle girer.

Oldukça fazla sayıda tema ve eklenti desteği olmasından dolayı neredeyse aklınıza gelen her türde web sitesi kurmanızı sağlar.

WordPress’ i bir kez kullandığınızda, onunla her türden web sitesi oluşturabilirsiniz.

Alternatifler

WordPress’ in onlarca açık kaynak kodlu, ücretli ve ücretsiz alternatifi vardır. Her biri ile web sitesi kurabilirsiniz.

Destek, tema, eklenti ve ücret gibi artıları göz önünde bulundurduğumuzda en güçlü rakipleri Joomla, Drupal ve Open Blog’ dur.

Farklı sebeplerden dolayı çok tercih edilmiyorlar. Haliyle kullanım oranları daha düşüktür.

Ancak bu onların daha kötü yada yetersiz olduğu anlamına gelmez. Belki hayata geçirmeyi planladığınız fikriniz için daha uygun bile olabilirler. Denemekte fayda var.

Joomla

En çok kullanılan ikinci web sitesi içerik yönetim sistemi olan Joomla en güçlü alternatiftir. Joomla hakkında kısaca ilk söylenecekler güvenli ve ücretsiz olmasıdır.

Ancak yönetim paneli, modüller, ve eklentiler biraz karışık gelebilir.

Drupal

Drupal ise kullanmanın ve öğrenmenin daha zor ve zaman alıcı olduğu söylenen diğer bir alternatifdir.

Dünyadaki web sitelerinin yüzde ikisi Drupal kullanıyor. Bunların önde gelenleri genelde devlet, üniversite ve kurum gibi güvenlik öncelikli siteler.

Deneyin ve karşılaştırın

Kullanmaya başlamadan önce göz atmak isterseniz WordPress’ i kişisel bilgisayarınıza kurun ve yönetim panelinde bir gezinti yapın.

Tema yükleyip değiştirin, bir yazı yada sayfa oluşturun, eklentileri yüklemeyi ve kullanmayı deneyin, sidebar üzerine bir widget ekleyin.

WordPress’i denemek için öncelikle bilgisayarınıza WAMP yada XAMPP kurun ve localhost’ u etkinleştirin.

Hazır bunu yapmışken Joomla kurulumu yapın ve aynı gezintiyi Joomla da gerçekleştirin. Böylece Joomla mı WordPress mi kullanmalıyım? sorusuna da cevap bulabilirsiniz.

Hangisinin kullanmak istediğinize siz karar verin. Ancak kolay olan yolu soruyorsanız WordPress ile devam edin.

WordPress kurulumu

WordPress kişisel bir bilgisayarda veya kişisel web sunucusunda yada paylaşımlı bir hosting hesabında çalışması için tasarlanmıştır.

İnternet, intranet, kök klasör, alt klasörler ve alt alan adı altında çalışabilir.

İnsanlar web sunucunuz yada paylaşımlı hosting hesabınızdaki sayfalara internet aracılığı ile tüm dünyadan erişebilirler.

Kişisel bilgisayar yani localhost üzerine yapılan kurulumun tek farkı sayfalara sadece kurulumu yaptığınız bilgisayar yada intranet üzerinden erişilebilir olmasıdır.

WordPress.com ve WordPress.org

WordPress.org ve WordPress.com birbirinden farklı yapılardır.

WordPress.com Automattic inc. tarafından desteklenen ücretsiz blog açma servisidir. Bloger veya Wix’ e benzer. Alt alan adları ile hosting ücreti ödemeden blog yayınlayabilirsiniz.

Ücretli paketlerini satın alarak kendi alan adınız altına sitenizi taşıma imkanı da sunar.

WordPress.org ise ana WordPress indirme dizinidir. Ayrıca ücretsiz eklenti ve ücretsiz temaların kurulum dosyalarını barındırır. Bunların demolarını ön izleme imkanı sağlar. Öğretici yazıları ve ana forumu içerir.

WordPress hosting

Bir web sitesi yayınlamak için ücret ödemeniz gereken temel iki şey vardır. Alan adı ve hosting.

Alan adı sitenizin adresidir. Hosting ise sitenizin barındırılma işidir. Bunları sağlayan firmalara hosting firması denir.

Genelde Linux işletim sistemi altında çalışan güçlü sunucuları vardır. Bir sunucuda birden fazla site barındırırlar. Hizmetleri paketler halinde satarlar. Mobil telefon tarifelerine benzetebilirsiniz.

Ayrıca önde gelen hosting firmaları WordPress için özel paketler sunar. Bunlara WordPress hosting paketleri denir.

Hosting firmaları yönetim panellerinde (cPanel vs.) otomatik WordPress kurulumu için yazılımlar bulundurur. Bu meşhur 5 dakikalık WordPress kurulumu için temel oluşturur. Bu yönden sunucuya kurulumu oldukça basittir.

WordPress otomatik kurulum sağlayan bir firmadan hosting paketi ve alan adı alındıktan sonra 10-15 dakika içerisinde bir web sitesini yayına hazır hale getirebilirsiniz.

WordPress ve göç

Web siteleri yayınladıktan sonra CMS ler arasında geçiş yapmak mümkündür. Bu açıdan hiç birine bağımlı kalmak zorunda değilsiniz.

Önemli olan başlangıçta doğru platform seçimi yapmaktır. Bu kesinlikle zaman, uğraşı ve para tasarrufu etmenizi sağlar.

Bazı durumlarda platformlar arası WordPress taşınma işleminde ciddi sıkıntılar çıkabilir. Ancak ücretsiz aktarım eklentileri vardır. Bu özelliği sayesinde diğer platformlardan yine öndedir.

Sonuç ve öneriler

Web sitesi kurmak yada blog açmak niyetiniz varsa WordPress’ i ilk seçenek olarak düşünün.

Karar vermeden önce alternatifleri değerlendirin. Karşılaştırma yazılarını okuyun.

Deneyimlemek için mutlaka bilgisayarınıza WordPress kurulumu yapın. Yönetim panelini, tema ve eklenti dizinlerini inceleyin.

WordPress hakkında genel bir izlenim edindiğinizi umarım.

Son olarak verdiğimiz çerçeve fotoğraf örneği ile uyumlu olduğu için web siteleri hakkında en önemli olan konuya değinmek istiyorum. İnsanların esas odaklandığı ve en önemli şey fotoğraf yani sitenin içeriğidir. İçeriği özel yapan ise kalite, özgünlük ve insanlarda uyandırdığı histir.